Ne kadar üretici, hayal gücü ne kadar geniş, ne kadar kendine yeten bir çocuk olursa olsun; her çocuk zaman zaman sıkılır ve huysuzlanır. Bu kitap böyle anlarda çocuklarınızı sıkıntıdan kurtarmak, aynı zamanda onlara el becerileri kazandırmak ve öğrenme yeteneklerini geliştirmek için ne yapmanız gerektiğini oyun örnekleriyle anlatıyor. Oyun, okul öncesi çocuğun en aktif öğrenme mekanizmasıdır. Aynı zamanda eğitimcilerin çok önem verdiği ‘deneme-yanılma’ aktivitesini de sağladığı için çocuğun kendi yeteneklerini keşfetmesine öncülük eder.
Mutfak Kutusu Bulundurun
Mutfakta ister az, ister çok zaman geçirin, çocuğunuz, tabii olarak, yanınızda olmak isteyecektir. Mutfağınızdaki dolaplar ve çekmeceler çocuğunuzun huysuzluğunu yatıştıracak birçok ilginç şeyler barındırır. Neden çocuğunuza bir mutfak kutusu yapmıyorsunuz? Kırılmayan ve kesici olmayan birkaç mutfak eşyasını bir plastik kutuya veya sandığa koyun. Bunu çocuğunuzun erişebileceği bir yüksekliğe yerleştirin. Çocuğunuz bu eşyaları üretici oyunlar oynamak veya siz yemek yaparken size yardım etmek için kullanabilir.
Tavsiye edeceğimiz mutfak eşyaları: Pasta kabı, kek çırpma aleti, pasta kalıpları, ölçüm kaşıkları, plastik tabak, kaşık, çatal, plastik bıçak ve bardaklar, plastik spatula, tahta kaşıklar, merdane.
Ivır Zıvır Kutusu Bulundurun
Çocuğunuz için, evin en çok dolaştığı yerlerinden birinde bir ‘ıvır zıvır kutusu’ bulundurun. Bu kutuda kendi başına bir şeyler üretebileceği materyal bulunsun. Sayacaklarımız ıvır zıvır kutusu için iyi seçenekler olabilir: Çocuklar için güvenli makaslar, boyama kitapları, müsvette kâğıtlar, boya kalemleri, yapıştırıcı, bant, oyun hamurları, yap-bozlar.
İş Kavanozu Oluşturun
Bir iş kavanozu oluşturup ona vermeniz siz çalışırken onun bir şeyler yapmasına ve ev işlerinde sorumluluk kazanmasına yol açacaktır.
Boş bir kavanoza veya küçük bir kutuya, küçük küçük kestiğiniz ve üzerine yapılması gereken işleri yazdığınız kâğıtları koyun: “Lavoboyu temizle”, “Sebzeleri yıka”, “Oyuncakları topla”, “Kitaplığı düzelt”, “Tozları al”…gibi. Bu işler çocuğunuzun tek başına yapabileceği ve yardım almaya ihtiyaç duymayacağı işler olsun. Ayrıca bunları hazırlarken onun da fikrini alın. Eğer çocuğunuz ev işlerine yardımcı olmayı sevmiyorsa, bu ona yapmak istediği işleri seçme şansı verir.
Oyuncakları Belli Aralıklarla Verin
Çocuklar doğum günlerinde ve diğer özel günlerde hediye oyuncaklar alır. Bunları verenlerin iyi niyetlerini taktir ederiz, ancak bu harika oyuncakların çok az işe yaradığını görüp üzülürüz. Eğer oyuncakların hepsi elinin ulaşabileceği yerde ise, ne kadar güzel olurlarsa olsunlar, çocuğunuz bunlardan bıkacaktır. Oyuncakları dört hafta ila altı haftalık devrelerle çocuğunuzun önüne çıkartırsanız, çocuğunuz oyuncaklara karşı ilgi ve heyecanını tekrar kazanacaktır.
Televizyondan Ne Haber?
“Çocuk ve televizyon” konusu açıldığı zaman çoğumuz memnuniyetsizlik ifade eden görüşler ileri süreriz. Çocukların televizyon başında çok zaman geçirdiklerinden, bazen yaşlarına uygun olmayan programlar izlediklerinden, derslerini ihmal ettiklerinden yakınır dururuz. Yine çoğumuz çocuğa televizyon izleme yasağı koyarak onunla çatışmaya gireriz. Yasak koymadan, çocukla çatışmaya girmeden bu işi çözmek zor gelir bize.
Çocukları televizyon bağımlısı yapan iki sebep vardır: Birincisi, anne babanın televizyona olan düşkünlüğü. İkincisi, anne babanın çocukla ilgilenmemesi; ona zaman ayırmaması. Yalnız kalan ve sıkılan çocuk, ister istemez televizyonla arkadaşlık kurmaktadır. Çocukluğun ilk yıllarında oyunla, okumayla, yürüyüşle, konuşmayla, resim yapmakla geçirilebileceği o aktif dönemin binlerce saati televizyon önünde kaybolup gitmektedir.
Televizyonun tümüyle zararlı olduğunu söylemek yanlış olur. Eğer eğitici programlar seçer, kontrollü kullanabilirseniz, televizyon çocuk gelişiminde oldukça yararlı sonuçlar verecektir. Çocuk belgeselleri gibi programlar, çocuğunuzun öğrenmesini hızlandırır. Çocuğun ahlakını ve ruhsal gelişimini bozan programlara karşı dikkatli olmalıyız.
Mümkün oldukca, televizyonu çocuğunuzla seyredin. Televizyonda olaylar çok hızlı geçtiğinden çocuklar bazı şeyleri yakalamakta ve anlamakta zorluk çekebilir. Sorduğu sorulara cevap verin, kaçırdığı önemli noktaları siz doldurun ve seyrettiklerinizle ilgili başınızdan geçen olayları ona aktararak öğrendiklerinin aklında kalmasına yardımcı olun.
Çocuk yetiştirmek, annelerin birinci görevidir. Çocuk eğitimi, ev işlerinden önce gelmelidir. Anneler günün belli zamanlarını çocuklarına ayırmalı, onlarla beraber olmalıdır. Çocuğunuza kolay ve eğlenceli günlük aktiviteler sağlayarak, beraberliğinizi daha faydalı ve öğretici hale getirebilirsiniz. Bunu yaparken onun anlayacağı basit bir dil kullanmaya özen göstermelisiniz. Aktivitenin nasıl yapılacağını siz anlatın; ama siz yapmayın. Oyunda aktif rol çocukta olmalı; siz takıldığı ve yardım istediği zaman devreye girmelisiniz. Oyunu başarı ile yürüttüğü zaman iltifat ederek kendisine olan güvenini artırın. Yapamadığı zaman, “haydi tekrar deneyelim,” diyerek onu cesaretlendirin. Sakın aceleci olmayın. Çocuk, tepesine denetleyici gibi dikilen, “haydi, haydi!” diyerek acele eden bir oyun arkadaşı istemez. Bu aktivitelerle hem çocuğunuzu okula hazırlamış hem de ona mutlu çocukluk hâtıraları kazandırmış olursunuz. Çocuğunuza hazırlayacağınız bir aktivite planı işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.
