Detektiv janrında yazılan ilk əsərlər kimi məşhur hekayə ustadı Edqar Allan Ponun "Morq küçəsində qətl", "Mari Roje müəmması" və "Oğurlanmış məktub" əsərləri sayılır. Bu əsərlərin qəhrəmanı Ogüst Düpen dünyada ilk detektiv obrazı kimi tanınır.
İnsan zəkasının həyat hadisələrini təhlil etmək qabiliyyəti azöyrənilir. Biz insanın qabiliyyətinə yalnız gördüyü işin nəticəsinəgörə qiymət veririk. Məlumdur ki, qeyri-adi istedadlı bir adam üçüntəhlil etmək bacarığı əsl həzz mənbəyidir. Güclü adam qüvvəsiyləqürrələnib, əzələlərini işlətməyə vadar edən təmrinlərdən ləzzətaldığı kimi, analiz edən şəxs də mənəvi fəaliyyətində dolaşıqlarıaçması ilə öyünür, onun istedadını fəaliyyətə gətirən ənəhəmiyyətsiz məşğuliyyətindən həzz alır. O, tapmacalar,müəmmalar və başsındırmaların vurğunudur. Çətin məsələlərinhəllində müəyyən bacarıq nümayiş etdirir. Bu da adi zəka sahibiüçün az qala qeyri-təbii görünür. Məhz müəyyən metod sayəsindəbu cür keyfiyyət başqalarına bəşər övladının duyma qabiliyyətininmöcüzəsi təsirini bağışlayır....
