Tamaşaçıların müxtəlif kateqoriyaları, xüsusilə gənclər və
yeniyetmələrlə sıx ünsiyyətdə olduğumuzdan tarixi şəxsiyyətlərlə
bağlı onları düşündürən suallardan xəbərdarıq və çox zaman mövzu
ilə bağlı bir sıra materialların çap olunaraq muzey ziyarətçilərinə
təqdim edilməsi zərurəti ilə qarşılaşırıq. Bütün bunları nəzərə alalraq
N.Nərimanovun “H.Z.Tağıyevin 50 illiyi. Məişəti və cəmaətə
xidmətləri” adlı kitabçasının və 1903-cü ildə tələbə ikən Odessadan
Hacıya yazdığı məktubunun yenidən nəşr edilməsini lazım bildik.
Hesab edirik ki, bu, maraqlananları H.Z.Tağıyevin xalq arasındakı
xidmətləri və N.Nərimanovun ona olan münasibəti barədə qismən də
olsa məlumatlandırmış olar.
Ey gənc, ixtiyari zai
Ey aqilü biqərari zai
Manəndi-kab söylə-söyl
Bilməm haraya gedirsən öyl
Yüz dəxi eyləsən siyah
Bir kərə düşün ki, ən nəhayət:
Aramgəhin bu yer deyilmi?!
Bu qəbri bəqa əsər deyilmi
Doğrudur! Yüz səyahət etmək, yüz dolanmaq, yüz çalışmaq: axırımız qara torpaqdır...
İnsanın başında yüz min qara yazılar, yüz min
fikirlər! Zindəganlığında yüz min dərələr, yüz
min quyular, hesabsız açılmayan dügünlər,
rüzgarın yüz min oxları, gündə min dəfə nəfsini satmaq, pərvanə kimi özünü odlara yapmaq, səadətdə dəfaətilə ölüb dirilmək, tək nəfsin üçün min nəfsi puç etmək – bunlar hamısı
nədən ötrüdür? Həyatdan ötrü deyilmi? Həyat
nədən ötrüdür? İnsanın dəyirmanı boş qalmamaqdan ötrümü? Vaveyla! Va həsrəta! Hərgah
belədirsə.
Yırtıcı heyvan şikarını edib qarnı tox olanda qeyri şikar dalınca getmir.Yoxsa insan yırtıcı heyvan insafında da olmadı? Çox heyf!
“Gər qara daşı qızıl qanilə əlvan edəsən!
Rəngi təğyir tapar, ləli bədəxşan olmaz!”
Elə də biz: ha çalışaq özümüzü tərif etməyə, ha
çalışaq murdar sifətlərimizi, hərəkətlərimizi
pünhanda tutmağa-insaf məqamında yırtıcı
heyvandan alçaq, biinsaf, bimürvət görünürük.
Həmin məsələ bizim üçün nəhayətdə ağırsa
da, çifayda belədir, əzizim.
