Nicolae Jorga - Osmanlı imperatorluğu tarihi

Her insanın hayalleri vardır. Bir tarihçi olarak benim de en büyük hayallerimden biri Osmanlı tarihi ile ilgili önemli eserlerin, seyahatnamelerin, elçi raporlarının Türkçe’ye kazandırılmasıydı. Cumhuriyetin ilk yıllarında yabancı dillerdeki eserlerin çevrilmesi gerektiğinin farkına varılmış ve çeşitli devlet kurumları tarafından birçok eserin Türkçe çevirisi yayınlanmıştır. Ancak bu uzun ömürlü olmamış, daha sonraki yıllarda devlet kurumları genellikle sipariş usulüyle değil de kendilerine gelen eserleri basmakla yetinmişlerdir. Özel yayınevleri de fazla getirisi olmayan tarihle ilgili bu tür eserlerin yayınına rağbet etmemişlerdir. Bu yüzden de araştırmalar daha çok Osmanlı kaynaklarına dayanılarak yapıldığı için eksik olmuştur. Yaklaşık 15 yıl önce, Osmanlı tarihçiliğinin en önemli isimlerinden Prof. Dr. Halil İnalcık’ın araştırmaları sayesinde tanıdığım Nicolea Jorga’nın 5 ciltlik Geschichte des Osmanischen Reiches (Gotha 1908-1913) ve Johann Wilhelm Zinkeisen’in 7 ciltlik Geschichte des Osmanischen Reiches in Europa (1840-1863) isimli Osmanlı tarihlerinin Türkçe’ye çevrilmemiş olmalarının büyük bir eksiklik olduğunun farkına varmıştım. Bu iki Osmanlı Tarihi yazılırken bizim haberdar olmadığımız ve ulaşmamızın çok zor olduğu kaynaklar kullanılmıştı. Konuştuğum bütün hocalarım ve meslektaşlarım da bu iki önemli Osmanlı tarihinin çevrilmemesinin büyük eksiklik olduğunu, ancak mevcut şartlarda da yayınlanmalarının bir hayal olduğunu söylüyorlardı. Bu durum Türk tarihçiliğinin bir ayıbıydı ve ortadan kaldırmak için de bir gayret gösterilmiyordu. Sadece Jorga’nın Osmanlı tarihinin 5. cildi rahmetli Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal tarafından Türkçe’ye kazandırılmıştı. Türk Tarih Kurumu diğer ciltleri de Türkçe’ye kazandırmak için teşebbüste bulunmuş, iki cildi Türkçe’ye çevrilmiş ama yayınlanmamıştı. Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’ne durumu sordurduğumuzda Türkçe’ye çevrilen iki cildin de yerinde mevcut olmadığını öğrendik. Yeni baştan bir tercüme yaptırılması gerekiyordu.

Yükləməyə Keç